Column: Rib's kijk op voetbalzaken.

“In goed overleg” – de mooiste leugen van de voetbaljungle!

William liet er deze week geen gras over groeien. Via de mail kreeg ik een lijst met vragen waarvan ik dacht: nou, daar kan ik wel even op kauwen. Genoeg voer om over na te denken. En eerlijk is eerlijk: het is voer dat ik al dertig jaar regelmatig krijg voorgeschoteld in die heerlijke, soms hysterische voetbaljungle waarin wij ons begeven.

Laten we beginnen met die prachtige zin die altijd op clubsites verschijnt: “Na vier wedstrijden uit elkaar in goed overleg.” Iedere trainer weet: dat betekent gewoon dat je ontslagen bent. Een “goed gesprek” is meestal een kop koffie met de mededeling dat je mag vertrekken — netjes verpakt voor de buitenwereld. En dat “in goed overleg” betekent vaak vooral dat het overleg goed was voor één partij: de club.

Het mooiste vind ik nog de tegenstelling. Als een trainer z’n contract verlengt, vliegen de veren in je achterste. Dan ben je “de ideale man”, “de juiste match” en “de architect van succes”. En vier wedstrijden later ben je ineens een complete pannenkoek. Welkom in de voetbaljungle: vandaag een held, morgen een grote “eikel”!

De Chemie, de Klik en de Koek Op

Dan die bekende termen. “Gebrek aan chemie.” “Andere visie.” “Geen klik meer.”Klinkt allemaal heel beschaafd, maar in de praktijk betekent het: “Er is onrust en we durven het echte probleem niet te benoemen.” Voor je aanstelling voer je gesprekken over visie, aanpak en verwachtingen. Iedereen is enthousiast. En dan, een paar weken later, zou die chemie ineens verdampt zijn?

Dat heet niet chemie, dat heet paniek. Maar in de voetbaljungle houden we de vuile was liever binnen. En zeker niet op Facebook, want dan breekt de pleuris pas echt uit.

De Makkelijke Schakel

De dooddoener der dooddoeners: “We kunnen niet het hele elftal wegsturen.”Nee, dat snap ik. Maar je kunt je ook afvragen of het elftal wel weg hoeft. Soms is het gewoon even tegenzitten, blessures, verkeerde timing of gewoon een elftal dat niet beter kan. Maar de trainer is zichtbaar, en dus het makkelijkst te vervangen. Alsof een nieuwe man automatisch drie punten meebrengt.Bestuurders willen de schade beperken, spelers willen hun gelijk halen, en de trainer mag de brand blussen met een lege emmer.

Betweters, Biertjes en Bestuurders

Na dertig jaar in het vak prik ik er wel doorheen. Je leert snel dat je beter niet met modder kunt gooien. Waar twee kijven, hebben twee schuld. Kom er netjes uit, schud handen, en ga verder met de orde van de dag.

Want in de voetbaljungle heb je vrienden als je wint, en deskundigen als je verliest. Verlies één wedstrijd en de kantine loopt vol met tactische genieën die “het allemaal anders zouden doen”. Sommigen ruiken hun kans om zichzelf in de kijker te spelen. En collega-trainers zonder club verschijnen opvallend vaak in de kantine als jij net een nederlaag hebt geleden — puur toeval natuurlijk.

De Waarschuwing van Thuis

Ik heb in al die jaren nooit een ontslag meegemaakt, maar ik heb genoeg voorbeelden gezien. Zelf ben ik altijd op eigen initiatief gestopt. Twee keer heb ik de fout gemaakt om tóch nog een jaartje door te gaan, ondanks het wijze advies van mijn Technisch Directeur thuis — mijn vrouw Yvonne. En ik geef het eerlijk toe: ze had twee keer gelijk.

Ik heb altijd in mijn contract laten opnemen dat ik vóór 1 december duidelijkheid wilde van de club — en andersom ook. Geen gedoe, gewoon helderheid. Dat scheelt een hoop ruis in de jungle. Jij kan verder en de club kan verder!

De Aangeschoten Trainer

Als je aangeeft dat je niet wil verlengen, word je ineens aangeschoten wild. Alles wat je doet, ligt onder een vergrootglas. Bij een nederlaag staan ze al klaar met een biertje (meestal niet het eerste).Ik heb meegemaakt dat ik netjes had aangegeven te willen stoppen en dat mijn opvolgers al op dinsdagavond, donderdagavond en op zaterdag langs de lijn stonden, pratend met spelers vóór de training. We vochten toen tegen degradatie, maar de groep was hecht. Er gingen zelfs geluiden dat er druk werd gezet op het bestuur door de nieuwe trainers om mij per direct te vervangen. Ze stonden te trappelen om het over te nemen.Dat feestje ging niet door, want de spelersgroep had er schoon genoeg van en dreigde op te stappen. Voor velen was deze handelwijze van de nieuwe trainers een reden om aan het eind van het seizoen te stoppen of te vertrekken. Ja, je weet wel wie hier de schuld van kreeg! Uiteindelijk maakten mijn “opvolgers” het jaar erop hun eigen seizoen niet eens af — natuurlijk “in goed overleg”. Zo zie je maar: ook de jungle kent zijn rechtvaardigheid.

Angst en Diplomatie

Sommige trainers durven niet te zeggen wat er echt speelt. Ze kiezen voor de diplomatieke route: “in goed overleg uit elkaar gegaan.” Klinkt beter dan “er zijn mensen die me eruit hebben gewerkt.” Zeker als je deels van het trainerschap leeft, wil je geen stempel van ‘lastig’ krijgen. Overleven in de voetbaljungle is ook een kwestie van timing, netwerken en mond houden.

De Les van 30 Jaar Jungle

Wat ik van dertig jaar voetbaljungle heb geleerd? Dat je alleen jezelf kunt blijven. Want vroeg of laat word je toch ergens op afgerekend. Dan kun je maar beter op je eigen manier ten onder gaan dan op die van een ander.

Ik zeg altijd tegen jonge trainers: zet in je contract dat je vóór 1 december duidelijkheid wilt. Zorg dat alles op papier staat, vraag genoeg, en word lid van de VVON. En misschien wel het belangrijkste: verwacht niet dat iedereen open en eerlijk is. De jungle heeft z’n eigen wetten.

Maar eerlijk is eerlijk: ik heb dertig prachtige jaren gehad. Mooie clubs, eerlijke mensen, korte lijnen, biertjes en bitterballen. En juist die momenten — samen met een bestuur aan de bar, even lachen en klagen — dat zijn de momenten waarop je weet waarom je dit vak doet.

Zolang de voetbaljungle blijft bestaan, blijft er genoeg te beleven. En ja, soms vlieg je eruit “in goed overleg”. Maar hé, dat hoort erbij. Je kunt beter een pannenkoek zijn met principes, dan een meeloper zonder eigen mening!

Rib